Umuman olganda, biz chaga-dan foydalanish odamlar uchun xavfsiz deb hisoblashimiz mumkin, bu 1950-yillarning o’rtalarida, uning dorivor xususiyatlarining rasmiy kashfiyoti sodir bo’lgan paytda rasmiy tadqiqotlar bilan isbotlangan. 1959 yilda chaga taniqli tibbiyot tadqiqotchisi A. V. Lazovskaya o’zining “chaga va uning saraton kasalligining IV bosqichida terapevtik qo’llanilishi” asarida chaga xavfsizligining klinik sinovlari natijalarini e’lon qildi.
Chaga toksikligi to’rt turdagi hayvonlarda (itlar, Mushuklar, quyonlar, sichqonlar) sinovdan o’tkazildi, ularga odatdagidan besh baravar yuqori dozalar berildi. Hech qanday toksiklik aniqlanmagan. Chaga terapevtik foydalanish bilan to’liq xavfsizligi saraton, oshqozon yarasi, gastrit va boshqa kasalliklarga chalingan bemorlarning guruhlarini ko’p yillik kuzatuvlari natijasida tasdiqlangan. Ushbu kuzatishlar, masalan, 1961 va 1966 yillarda E. Y. Martynova va P. K. Bulatovning asarlarida umumlashtirilgan. Chaga preparatlari kümülatif xususiyatlarga ega emas, ammo tanadagi suyuqlikni ushlab turish bilan kechadigan kasalliklarda chaga infuzionini qabul qilish cheklangan.
Bugungi kunga kelib, chaga tibbiyotida yarim asrdan ko’proq vaqt davomida rasmiy foydalanish natijasida ulkan statistikaga asoslangan ba’zi yangi ma’lumotlar to’plandi. Endi chaga ma’lum miqdordagi yon ta’siri va kontrendikatsiyasiga ega ekanligi haqida bahslashish mumkin.
Yon ta’siri va kontrendikatsiyasi nuqtai nazaridan siz quyidagilarni ko’rsatishingiz mumkin:
Chaga tarkibida oksalatlar mavjud bo’lib, ular nazariy jihatdan buyraklarning noto’g’ri ishlashiga va hatto ularning shikastlanishiga olib kelishi mumkin (100 g sklerotiya uchun 2800-11200 mg umumiy oksalatlar, barcha ma’lum tirik organizmlarning eng yuqori qayd etilgan darajalaridan biri).
Ko’p skleroz, qizil yuguruk (tizimli qizil yuguruk), revmatoid artrit va boshqalar kabi otoimmün kasalliklarda chaga iste’mol qilish immunitet tizimining keraksiz faollashishiga olib kelishi mumkin.
Bu, o’z navbatida, otoimmün kasalliklarning alomatlarini kuchaytirishi mumkin. Ushbu stsenariyda chaga ishlatishdan saqlanish yaxshiroqdir.
Chaga qon ketishini kuchaytirishi mumkin, uning moddalari (peptidlar) trombotsitlar agregatsiyasini buzadi. Shuning uchun, agar sizda qon ketishining buzilishi bo’lsa, chaga ichmang (va aksincha, qon ketishining buzilishi bo’lmasa, sport ovqatlanishi kabi iching).
Qandli diabetda chaga preparatlari ta’siri ostida qo’ziqorin qondagi qand miqdorini pasaytirishi, ya’ni gipoglikemik ta’sirga ega ekanligi aniqlandi. Masalan, 1:5 suyultirishda damlama uchun zardobdagi glyukoza miqdorining maksimal pasayishi bulonni og’iz orqali qabul qilganidan 1,5-3 soat o’tgach kuzatilishi ko’rsatilgan. Shu bilan birga, shakar darajasi 15,8—29,9% ga kamayadi. Agar siz diabetga chalingan bo’lsangiz va chaga qabul qilsangiz, gipoglikemiya belgilarini kuzatib boring va shakar miqdorini diqqat bilan va muntazam ravishda kuzatib boring. Agar siz diabet kasalligi uchun chaga-dan voz kechmoqchi bo’lmasangiz, tibbiy yordam ko’rsatuvchi provayderingiz tomonidan diabetga qarshi dori dozasini o’zgartirishingiz kerak bo’lishi mumkinligiga tayyor bo’lishingiz kerak.
Jarrohlik, shu jumladan organ va to’qima transplantatsiyasi bilan chaga qon shakarini kamaytirishi yoki operatsiya paytida va undan keyin qon ketish xavfini oshirishi mumkin. Shuning uchun jarrohlar rejalashtirilgan operatsiyadan kamida 2 hafta oldin chaga ishlatishni to’xtatishni maslahat berishadi.
Ba’zi kuzatuvlarga ko’ra, chaga uzoq vaqt davomida qabul qilinganda ovqat hazm qilish buzilishiga olib kelishi va avtonom asab tizimining qo’zg’aluvchanligini oshirishi mumkin. Ushbu hodisalar dozani kamaytirish yoki preparatni bekor qilish bilan asta-sekin yo’qoladi. Agar siz aqliy jihatdan labil bo’lsangiz, chaga qabul qilishda ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo’ling.
Chaga uchun kontrendikatsiyalar surunkali kolit va surunkali dizenteriya hisoblanadi.
Ogohlantirish sifatida ba’zida mumkin bo’lgan individual allergik reaktsiya ko’rsatiladi, ammo bu umuman hamma narsa uchun ishlaydi.
Homiladorlik va emizish davri uchun hozirgi kunga qadar nojo’ya ta’sirlar aniqlanmagan. Yana bir bor: chaga homilador ayollar uchun mutlaqo xavfsizdir.
Boshqa dorilar bilan o’zaro ta’sir qilish nuqtai nazaridan chaga haqida rasmiy ma’lumotlar yo’q. Shu bilan birga, men vaqti-vaqti bilan ommabop adabiyotlarda va internetda chaga ba’zi chaga moddalarining antagonistlari bo’lgan penitsillin guruhining antibiotiklari bilan bir vaqtda iste’mol qilinmasligi haqida ma’lumotlar paydo bo’lishini ta’kidlayman. Bunday holda, salbiy ta’sir tanaga zararli ta’sirlarda emas, balki chaga foydali ta’sirini zararsizlantirishda namoyon bo’ladi. Ilmiy maqolalar orasida men bunday ma’lumotni topmadim.
Xulosa: chaga har qanday antibiotiklarni qabul qilish bilan birga xavfsiz qabul qilinishi mumkin. Aytgancha, chaga vena ichiga glyukoza yuborish bilan qabul qilishning ma’nosi yo’q, deb ishoniladi, chunki ikkinchisi chaga ning dorivor ta’sirini ham nolga kamaytiradi. Rasmiy ma’lumotlar ham topilmadi. Ammo bu erda, hech bo’lmaganda, aslida buning aksi deb taxmin qilish mumkin: bu shunchaki chaga gipoglikemik ta’sirga moyilligi bilan tomir ichiga glyukoza yuborishni ma’nosiz qilishi mumkin.
Chaga iste’mol qilganda, parhez paytida hamma bir xil narsani tavsiya qiladi va bu har qanday kuchli va o’rta dietalar uchun standart tavsiyalarga to’g’ri keladi: achchiq-yog’li-sho’rni chiqarib tashlang, shirinliklarni kamaytiring, go’sht va füme go’shtni olib tashlang, ichmang, chekmang — ya’ni chaga nuqtai nazaridan aniq narsa yo’q.